Những thông tin về dầu thực vật đối với sức khoẻ theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Anh gần đây đã và đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của người tiêu dùng. Nhiều người tiêu dùng đã phản ứng bằng cách hạn chế dùng dầu thực vật và tìm kiếm sản phẩm thay thế.

Dầu thực vật làm tăng nguy cơ ung thư

Đó là kết quả nghiên cứu của một nhóm nhà khoa học De Montfor (Anh), đứng đầu là Giáo sư Martin Grootvel. Theo đó, khi chiên/rán các loại dầu thực vật giải phóng ra nhiều hóa chất độc hại, có thể gây ung thư, bệnh tim và thậm chí cả chứng mất trí. Theo nhóm nghiên cứu, trong quá trình đun nấu, các loại dầu thực vật giàu chất béo không bão hòa đa (polyunsaturated fat), chẳng hạn như dầu hướng dương và dầu ngô, sẽ giải phóng ra lượng lớn các aldehyde - những chất có liên quan đến nhiều loại bệnh khác nhau.

Giáo sư Martin Grootveld khám phá ra rằng, việc chế biến món cá với dầu ngô hoặc dầu hướng dương chứa lượng aldehyde độc hại cao gấp hơn 200 lần so với ngưỡng giới hạn an toàn hàng ngày theo tiêu chuẩn quốc tế. Giáo sư Grootveld, người đã dành nhiều công sức để nghiên cứu về các phản ứng hóa học do việc đun nóng dầu thực vật gây ra, hiện kêu gọi ngành công nghiệp thực phẩm và chính phủ các nước lưu tâm đến các nguy cơ gây hại cho sức khỏe của những sản phẩm dầu ăn này.

Ông Grootveld nhấn mạnh, mặc dù mọi loại dầu ăn đều trải qua cùng một phản ứng hóa học khi được đun nóng, nhưng những loại giàu chất béo không bão hòa đa sẽ sản sinh ra lượng lớn chất aldehyde, trong khi các loại giàu chất béo không bão hòa đơn (monounsaturated fat) tạo ra ít hóa chất độc hại này hơn và những loại dầu, mỡ giàu chất béo bão hòa sẽ tạo ra ít chất độc nhất. Trong khi đó, các sản phẩm phụ độc hại được phát hiện có liên quan đến bệnh tim, ung thư, các dị tật thai nhi, chứng viêm, loét dạ dày và cao huyết áp.

Các kết luận được rút ra từ hơn 20 năm nghiên cứu nói trên đã đi ngược lại lời khuyến nghị chính thức lâu nay rằng, chúng ta cần tránh dùng chất béo bão hòa (saturated fat) và thay thế chúng bằng chất béo không bão hòa đa.

Người tiêu dùng hoang mang

Thông tin sốc về dầu ăn làm tăng nguy cơ ung thư đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của người tiêu dùng, đặc biệt là các bà nội trợ. Trên các diễn đàn nội trợ, các báo điện tử, mạng xã hội facebook…thông tin này được bàn luận rất sôi nổi.  Bình luận trên một tờ báo điện tử tài khoản có tên Nguyễn Minh tỏ ra băn khoăn: “Thế mà mình đã ăn dầu được 20 năm rồi. Không biết nghe ai bây giờ. Trước bảo là ăn mỡ lợ gây béo phì dẫn đến các bệnh huyết áp, mỡ máu. . . bây giờ lại ăn dầu dẫn đến ung thư. . .ôi biết dùng loại gì bây giờ?” Tài khoản khác có tên Vo Chi Cong thì đưa ra nhận định: “Điều này không có gì lạ đối với mình, từ lâu nay mình vẫn thích ăn mỡ nhiều hơn dầu ăn, bởi mình đã biết dầu ăn là thứ cực độc…” Một tài khoản khác có tên Lê Văn Thưởng thì cho biết: “Lựa chọn số một của tôi là dầu cá vừa giúp sáng mắt lại vừa tránh được các tác hại trên”.

Còn theo quan sát của chúng tôi tại một số siêu thị, cửa hàng, người tiêu dùng đón nhận thông tin này với thái độ khá thận trọng. Chúng tôi gặp chị Đỗ Thị Hà (ngụ ở quận 9) tại gian hàng dầu ăn ở Siêu thị Coopmart quận 9, khi được hỏi chị có biết thông tin về dầu thực vật đối với sức khoẻ mà báo chí đưa tin không, chị cho biết, chị rất quan tâm tới thông tin đó và đang rất hoang mang không biết nên phải lựa chọn thế nào. “Là một người nội trợ, từ lâu đã quen sử dụng dầu thực vật nên giờ nghe tin như vậy tôi cảm thấy rất hoang mang. Trước mắt có lẽ tôi sẻ hạn chế dùng dầu thực vật, thay vào đó sẻ dùng một số dầu ăn có nguồn gốc từ mỡ động vật như dầu cá chẳng hạn”, chị Hà nói.

Rõ ràng những thông tin về dầu ăn đối với sức khoẻ vừa qua đang làm người tiêu dùng rất hoang mang. Hơn bao giờ hết người tiêu dùng cần phải có sự lựa chọn thông thái để bảo vệ sức khoẻ và bổ sung dưỡng chất cho bữa ăn gia đình.

Dầu cá: tại sao không? Theo PGS-TS Trương Tuyết Mai, chuyên gia của Viện Dinh dưỡng – Bộ Y tế, dầu cá được chiết xuất từ mô mỡ các loại cá có nhiều dầu, chứa các acid béo không bão hòa như omega-3 acid eicosapentaenoic (EPA) và acid docosahexaenoic (DHA). Bản thân Omega 3 là một acid béo thiết yếu rất cần cho quá trình trao đổi chất nhưng cơ thể không tự tổng hợp được mà phải tổng hợp từ thực phẩm. Các nhà khoa học chứng minh rằng các acid béo không bão hòa có nhiều tác dụng đối với sức khỏe, hỗ trợ phòng, chống các bệnh tim mạch như chứng loạn nhịp tim, rung tâm thất, huyết khối và điều hòa huyết áp... Bên cạnh đó, chúng còn có tác dụng tốt đối với hệ thần kinh, mắt, hệ miễn dịch... Sản phẩm dầu cá cao cấp Ranee của Tập đoàn Sao Mai đang gây được thiện cảm với người tiêu dùng.  Gần đây, Tập đoàn Sao Mai đã nghiên cứu và sản xuất thành công sản phẩm dầu cá cao cấp Ranee. Đây là loại dầu cá thực phẩm lần đầu tiên trên thế giới được đưa vào bếp ăn gia đình. Với công nghệ tinh luyện hiện đại hoàn toàn nhập khẩu từ Châu Âu đã giữ lại trọn vẹn các thành phần quý từ mỡ cá tra, basa từ dòng sông Mekong, như: acid béo Omega 3, 6, 9, EPA, DHA và các loại vitamin, khoáng chất. Dầu cá cao cấp Ranee đã được  Viện Dinh dưỡng Quốc gia chứng minh là tốt cho sức khỏe và khuyên người dân sử dụng thường xuyên trong bữa ăn hàng ngày đề bổ sung các dưỡng chất tự nhiên thiết yếu cho cơ thể. Đây rõ ràng là một sự lựa chọn tốt cho người tiêu dùng trong bối cảnh thông tin trái chiều.

Quốc Hưng