Khu vực kinh tế Nhà nước tăng tốc
So với cùng kỳ năm trước, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tháng 7 tăng 9,3%, trong đó khu vực kinh tế trong nước tăng 16,4%, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) tăng 6,4%.
Đáng chú ý, khu vực kinh tế trong nước 7 tháng đầu năm đạt 44 tỷ USD, tăng 12,2%, cao hơn tốc độ tăng của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (5,6%) và tỷ trọng của khu vực kinh tế trong nước có xu hướng tăng lên, chiếm 30,3% tổng kim ngạch xuất khẩu (cùng kỳ năm trước là 29%). Xuất khẩu của khối doanh nghiệp trong nước tiếp tục là điểm sáng trong hoạt động thương mại của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2019.
Trong 7 tháng đầu năm có 24 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm trên 88% tổng kim ngạch xuất khẩu (4 mặt hàng đạt giá trị trên 10 tỷ USD). Nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục có vai trò đóng góp chính vào tăng trưởng xuất khẩu chung. Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm 83,6% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm trước.
Hầu hết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực trong nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục đạt mức tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái như: Hàng dệt may tăng 10,5%, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 14,9%, giày dép các loại tăng 13,8%, gỗ và sản phẩm gỗ tăng 16,4%... Tuy nhiên, xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện – nhóm hàng xuất khẩu lớn nhất của VN chỉ tăng nhẹ 3,1% so với 7 tháng năm 2018, đạt 27,3 tỷ USD.
Ở chiều ngược lại, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nông, thủy sản và nhóm hàng nhiên liệu, khoáng sản lại lần lượt giảm 6,6% và 5,3% so với cùng kỳ năm 2018.
Về thị trường xuất khẩu, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 32,5 tỷ USD, tăng 25,4% so với cùng kỳ năm trước.
Động lực từ FTA
Tất cả các nhóm thị trường mà Việt Nam có ký kết FTA và đang thực thi đều ghi nhận tăng trưởng tốt, cho thấy các ưu đãi từ các FTA cơ bản đã được tận dụng có hiệu quả. Kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản 7 tháng đầu năm đạt 11,4 tỷ USD, tăng 9,3%; xuất khẩu sang Hàn Quốc đạt 10,7 tỷ USD, tăng 4,4%; xuất khẩu sang ASEAN đạt 15,17 tỷ USD, tăng 5,4%...
Đặc biệt là kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường là thành viên CPTPP đạt mức tăng tốt, thể hiện bước đầu tận dụng hiệu quả các cam kết từ Hiệp định này để thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hoá thị trường xuất khẩu (xuất khẩu sang Canađa 7 tháng đầu năm đạt 2,18 tỷ USD, tăng 31%; xuất khẩu sang Mexico đạt 1,6 tỷ USD, tăng 24,2%).
Đơn cử, ngành dệt may đang có mức tăng trưởng tốt chủ yếu nhờ cơ hội và triển vọng phát triển, mở rộng thị trường từ hiệu ứng của các Hiệp định thương mại tự do mang lại như Hiệp định CPTPP với lộ trình miễn thuế xuống 0% và nhiều điều khoản ưu đãi theo quy tắc “từ sợi trở đi”; cùng với đó là triển vọng về việc ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) vào ngày 30/6/2019 sẽ giúp ngành dệt may Việt Nam tiếp cận sâu rộng hơn với thị trường này.
Ngành da - giày cũng bắt đầu vào chu kỳ tăng trưởng theo thông lệ hàng năm, cùng với cơ hội được hưởng lợi từ sự dịch chuyển đơn hàng từ thị trường Trung Quốc nhưng cũng phải đối mặt với với một số khó khăn như: Chi phí nhân công ngày càng tăng; năng suất lao động theo giờ của Việt Nam vẫn ở mức thấp so với các nước trong khu vực… Kim ngạch xuất khẩu giầy, dép các loại ước đạt 10,4 tỷ USD, tăng 13,8% so với cùng kỳ.
Để tận dụng các cơ hội từ, trong dài hạn, các doanh nghiêp cần có giải pháp đi sâu vào chuỗi giá trị, bởi những lợi thế về chi phí của Việt Nam sẽ mất dần và gặp áp lực cạnh tranh lớn từ Campuchia, Bangladesh. Doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần liên kết, chia sẻ với nhau cũng như liên kết với khách hàng để hình thành chuỗi sản xuất, đáp ứng quy tắc xuất xứ theo cam kết của các hiệp định thương mại mà Việt Nam đang là thành viên để tận dụng các ưu đãi mang lại.
Hương Giang