Roll Royce đã góp phần viết nên lịch sử ngành công nghiệp chế tạo ôtô. Đây là thương hiệu tạo được những dấu ấn không bị phai mờ bởi sự cạnh tranh của các thương hiệu khác.

Ngẫu hứng định mệnh

Xe ô tô Rolls Royce là xe hạng sang và xa xỉ. Động cơ máy bay Rolls Royce đắt nhất thế giới. Sang trọng và đắt tiền, sang trọng nên đắt tiền và đắt tiền làm nên sang trọng – đó là đẳng cấp và bản chất của Rolls Royce. Uy tín của thương hiệu góp phần quan trọng vào việc gây dựng và duy trì đẳng cấp cũng như bản chất đó. Bí quyết thành công quan trọng nhất của thương hiệu này là biến uy tín thành truyền thống và làm cho uy tín được công nhận là truyền thống. Giá trị của truyền thống là điều cốt lõi nhất trong giá trị của thương hiệu Rolls Royce.

Ngày 23/12/1904 được coi là ngày ra đời của Rolls Royce, nhưng thật ra thì nó đã được khởi nguồn từ trước đó nhiều năm, từ ngẫu hứng và đam mê của hai con người xuất thân rất khác nhau là Frederick Henry Royce và Charles Stewart Rolls cũng như từ sự tận tuỵ của cộng sự thân cận nhất của họ là Claude Johnson. Họ đến với ô tô một cách tình cờ, quyết định chế tạo ô tô một cách ngẫu hứng và gặp nhau hoàn toàn không chủ ý mà rồi cùng nhau gây dựng được một trong những thương hiệu nổi tiếng nhất thế giới.

Frederick Henry Royce sinh năm 1863 và mất năm 1933, là đứa con thứ 5 trong một gia đình nghèo ở Alwalton (Anh), bố là thợ xay lúa mì. Thật thú vị và có phần khôi hài khi con người xuất thân từ thành phần nghèo như vậy lại làm nên những chiếc xe ô tô sang trọng và xa xỉ nhất thế giới, tạo ra những sản phẩm dường như chỉ dành cho giới thượng lưu giàu có. Royce được bố mẹ cho ăn học, nhưng cũng đã phải tự kiếm tiền từ khi còn nhỏ. Royce rất say mê học hỏi về cơ khí, điện, chế tạo máy và toán. Năm 1880, Royce làm việc cho một xí nghiệp chế tạo công cụ ở Leeds, sau đó đến London vừa làm vừa học. Năm 19 tuổi, Royce chuyển về Liverpool làm tư vấn kỹ thuật cho công ty Lancashire Maxim and Western Electric Company. Năm 1884, Royce với 20 Bảng Anh trong tay cùng người bạn Ernest Alexander Claremont đóng góp 50 Bảng Anh thành lập ra công ty F.H. Royce  & Co., thuê một nhà xưởng ở Phố Cooke trong thành phố công nghiệp Manchester. Sản phẩm của công ty này là chuông điện, đèn chiếu sáng, động cơ điện và hệ thống điện cho cần cẩu dàn. Công chuyện kinh doanh rất thành đạt. Năm 1894, Royce đăng ký tên chính thức của công ty là Royce Ltd., Electrical & Mechanical Engineers and Manufacturers of Dynamos, Motors and Kinred Articles. Cái tên dài ngoẵng này như thể danh mục sản phẩm của công ty. Năm 1893, Royce cưới vợ và được gia đình vợ cung cấp thêm vốn kinh doanh.

Đầu thế kỷ 20, ô tô trở thành hiện tượng trên thế giới và cũng dần du nhập vào nước Anh. Royce mua chiếc xe cũ loại Decauville để đi làm nhưng rất không hài lòng về chất lượng của chiếc xe này. Nó nổ máy rất khó khăn, thân xe quá nóng, xe chạy quá rung và hay bị hỏng hóc. Quá bực mình về chất lượng xe, Royce quyết tâm tự chế tạo xe ô tô riêng như một thử nghiệm nhiều hơn là khai phá một cơ hội kinh doanh. Ngày 1/4/1904, Royce cho ra xưởng chiếc xe đầu tiên. Chặng đường chạy đầu tiên dài 15 dặm từ công xưởng về nhà. Chiếc ô tô này dễ khởi động, chạy rất êm và vững chãi.  Từ một ngẫu hứng mà đã sản sinh ra hẳn một dòng xe, một chủng loại ô tô và một nhà chế tạo ô tô mới. Xe ô tô được ưa chuộng tới mức Royce chuyển hẳn sang chuyên chế tạo ô tô. Sau đó, Royce để ý thấy không chỉ nhu cầu ô tô, mà cả máy bay đều sẽ tăng rất nhanh nên để tâm nghiên cứu và chế tạo cả động cơ máy bay. Những chiếc máy bay đầu tiên sản xuất tại Anh đều sử dụng động cơ của Royce – đơn giản vì Royce quyết tâm không để xảy ra tình trạng máy bay của Anh mà động cơ lại của Pháp. Năm 1930, Royce được Vua nước Anh GeorgV. phong tước quý tộc. Nhưng Royce cũng mới chỉ là nhà sản xuất ô tô.

Charles Steward Rolls lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Rolls sinh năm 1877 trong một gia đình quý tộc. Rolls được theo học về kỹ thuật tại Trường Đại học Tổng hợp Cambrigde. Năm 1896, Rolls theo cha sang nước Pháp chơi và mua về theo một chiếc ô tô Peugeot 33. Đó là chiếc ô tô đầu tiên ở trường đại học tổng hợp Cambrigde và Rolls là tay lái đầu tiên, rồi trở thành một trong những tay đua ô tô sừng sỏ nhất nước Anh đương thời. Rolls đam mê ô tô nói chung và đua xe ô tô nói riêng, nhưng chiếc xe của Rolls lại rất hay bị hỏng, thời gian sửa chữa lại quá lâu. Tháng 5/1904, theo giới thiệu của Harry Edmunds, Giám đốc của công ty Royce Ltd., Rolls tới Manchester để tham quan xe ô tô của Royce với tâm trạng rất miễn cưỡng và thiếu cảm hứng. Nhưng rồi Rolls bị chinh phục bởi sản phẩm trí tuệ của Royce. Hai người nhanh chóng đi đến thỏa thuận hợp tác với nhau: Royce chế tạo và Rolls tiêu thụ, mọi sản phẩm từ đó đều mang tên Rolls Royce. Ngày 23/12/1904, thỏa thuận này được chính thức ký kết và được coi là ngày sinh của thương hiệu Rolls Royce. Hai người như cặp bài trùng làm nên thương hiệu. Ngày 12/7/1910, Rolls bị thiệt mạng trong một tai nạn máy bay và là người Anh đầu tiên bị thiệt mạng vì tai nạn máy bay.

Hào quang của truyền thống

Những ngẫu hứng đã giúp khai sinh ra thương hiệu, nhưng để thương hiệu phát triển thành đạt và nổi tiếng, ngẫu hứng không thôi chưa đủ. Rolls Royce sáng giá trước hết bởi uy tín chất lượng, bởi hiện thân cho đẳng cấp giá trị, bởi tính bền vững của uy tín và giá trị mà nó có được. Sản phẩm của Rolls Royce, từ chi tiết đến tổng thể, đều luôn phải hoàn hảo như có thể được. “Hãy cố gắng hoàn hảo trong tất cả những gì bạn làm”, “Chất lượng vẫn còn đó sau khi giá cả mua nó về đã bị quên đi”, “Làm ra cái tốt hơn từ cái tốt nhất có thể có được. Nếu không có cái tốt nhất thì hãy làm ra nó. Không bao giờ được chấp nhận chỉ gần tốt, tốt hay đủ tốt” – đó là những khẩu hiệu được đề cao ở Rolls Royce. Tiêu chí để đánh giá chất lượng và uy tín ở Rolls Royce là không được để khách hàng phàn nàn. Phương châm của Rolls Royce là làm cho khách hàng thấy vinh dự và tự hào, mãn nguyện và kiêu hãnh  khi sử dụng sản phẩm của Rolls Royce. Chăm sóc khách hàng được đề cao ngay từ đầu, kéo dài từ khi tư vấn và bán sản phẩm cho tới suốt thời gian sử dụng. Hình ảnh “Người phụ nữ bay Spirit of Ecstasy” trở thành một biểu tượng cho Rolls Royce từ năm 1911. Vụ việc máy bay Airbus 380 sử dụng động cơ của Rolls Royce bị nổ có làm xây sát uy danh, nhưng không hề làm tổn hại đến vinh quang của Rolls Royce vì loại động cơ này vẫn được coi là tốt nhất thế giới. Năm 1998, Rolls Royce bị tập đoàn BMW và Volkswagen (VW) của Đức thâu tóm, nhưng thương hiệu vẫn được bảo toàn. Từ đó, VW sản xuất Rolls Royce Bentley và BMW sản xuất những dòng xe khác của Rolls Royce khiến cho người Anh không còn gì để nói nữa trong ngành công nghiệp ô tô ngoài nức nở trong  hoài niệm về một thời oanh liệt đã qua.