Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) là một diễn đàn kinh tế mở nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cân bằng, bền vững, sáng tạo và tăng cường hội nhập kinh tế khu vực.
Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) là một diễn đàn kinh tế mở gồm 21 nước thành viên bao gồm Ôxtrâylia, Brunây, Canađa, Inđônêxia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaixia, Niu Dilân, Philíppin, Xingapo, Thái Lan, Hoa Kì, Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa, Hồng Công- Trung Quốc và Đài Bắc- Trung Quốc, Mêhicô, Papua Niu Ghinê, Chilê, Pêru, Nga và Việt Nam, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cân bằng, bền vững, sáng tạo và tăng cường hội nhập kinh tế khu vực. Sau 28 năm hình thành và 23 năm thực hiện những mục tiêu Bô- go về tự do hoá thương mại và đầu tư, APEC đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế khu vực. Từ năm 2000 đến 2015, tổng kim ngạch thương mại của APEC đã tăng 2,5 lần: từ 6,4 nghìn tỷ USD lên 16,5 nghìn tỷ USD, thuế quan trung bình trong khu vực đã giảm đi một nửa. Tính đến 2016, APEC đã đóng góp khoảng 57% vào tỷ trọng GDP và 49% tỷ trọng thương mại toàn cầu.
Ngoài những hoạt động thúc đẩy nền kinh tế khu vực, APEC cũng rất chú trọng trong việc hỗ trợ hoạt động của doanh nhân. Một trong những sáng kiến quan trọng nhất về mảng này là chương trình thẻ đi lại doanh nhân APEC (ABTC) được thực hiện từ năm 1997 nhằm thạo thuận lợi cho các doanh nhân đi lại giữa các nền kinh tế thành viên APEC. Những doanh nhân sở hữu thẻ sẽ có nhiều quyền lợi như miễn thị thực 19 quốc gia nền kinh tế trong khối APEC (Úc, Chi- lê, New Zealand, Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Maylaysia, Indonesia, Nga, Singapore, Philippines, Bru- nây, Papa Niu Ghinê, Pêru, Mêxicô và Việt Nam), ưu tiên các thủ tục hành chính nơi công cộng như sân bay, hải quan. Ngoài ra, thẻ APEC cũng là chứng từ quan trọng để xin visa đến các nước phát triển khác. Tính đến 2016, hơn 1600.000 doanh nhân thuộc 19 nền kinh tế thành viên APEC đã được cấp thẻ ABTC.
Việt Nam đã chính thức được kết nạp trở thành thành viên chính thức của APEC vào năm 1998. Kể từ khi gia nhập, diễn đàn APEC luôn có tầm quan trọng chiến lược khi hội tụ hầu hết các đối tác chiến lược, đối tác kinh tế, thương mại hàng đầu của Việt Nam, đem lại 78% đầu tư trực tiếp nước ngoài, 79% tổng giá trị thương mại quốc tế và 70% lượng khách du lịch đến Việt Nam. 13 trong 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết hoặc đang đàm phán là với các đối tác APEC.
Bên cạnh đó, việc gia nhập APEC cũng mở ra nhiều cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ bởi các doanh nghiệp sẽ được tiếp cận thị trường rộng lớn của các nền kinh tế thành viên, được hưởng môi trường đầu tư, kinh doanh và điều kiện đi lại thuận lợi hơn, được tiếp cận công nghệ và trình độ quản lý tiên tiến của các tập đoàn hàng đầu thế giới.
Cụ thể hơn, APEC có các sáng kiến hỗ trợ doanh nghiệp thông qua khảo sát nhu cầu trợ cấp xuất nhập khẩu của các tổ chức cấp tín dụng xuất khẩu (ECAs), hay nguồn ngân sách tài trợ các dự án hỗ trợ doanh nghiệp của từng nước thành viên. Ngoài ra, những sáng kiến liên quan tới công nghệ trong APEC (ví dụ như Triển lãm APEC Technomart, các nghiên cứu thực tiễn tốt trong quản lý phát triển công nghệ, kết nối doanh nghiệp xuyên biên giới,…) đã hỗ trợ cho việc chuyển giao công nghệ từ những nền kinh tế phát triển sang những nước đang phát triển. APEC còn có các nhóm làm việc về xúc tiến thương mại hỗ trợ doanh nghiệp tham gia nhiều hội chợ và triển lãm thương mại trong khu vực, đồng thời đưa ra các khuyến nghị tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển bền vững.
ABAC và các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp của VCCI
ABAC là Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC được các nhà lãnh đạo Kinh tế APEC thành lập từ năm 1995 với mục tiêu tư vấn cho các nhà lãnh đạo về những vấn đề quan trọng hàng đầu liên quan tới hoạt động kinh doanh trong khu vực. ABAC gồm đại diện của 21 nền kinh tế thành viên, mỗi nền kinh tế có tối đa 03 thành viên là các Tổng giám đốc các công ty do Chính phủ lựa chọn và bổ nhiệm. Mỗi năm, chức vụ chủ tịch ABAC sẽ do chủ tịch ABAC của nước đăng cai tổ chức APEC nắm giữ. Hiện nay, chức vụ chủ tịch của ABAC Việt Nam do lãnh đạo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI đảm nhiệm.
Năm APEC 2006, khi Việt Nam là nước chủ nhà, VCCI với tư cách là chủ tịch ABAC đã tổ chức thành công kỳ họp ABAC 4, đón tiếp 230 đại biểu cùng các nhà nghiên cứu và chuyên gia của 21 nền kinh tế, cũng như hàng loạt các hoạt động liên quan đến doanh nghiệp như Hội nghị thượng đỉnh Lãnh đạo doanh nghiệp APEC (APEC CEO Summit 2006). Đặc biệt, phiên đối thoại giữa ABAC với các nhà Lãnh đạo của các nền kinh tế thành viên năm đó đã được đánh giá là phiên đối thoại thành công nhất từ trước tới nay, khẳng định đóng góp của VCCI và ABAC Việt Nam cho quá trình hội nhập của doanh nghiệp, với vai trò là cầu nối giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Năm 2017, VCCI tiếp tục được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ làm Chủ tịch ABAC và tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC năm 2017 khi Việt Nam làm Chủ tịch APEC. Đây chính là cơ hội để VCCI tiếp tục đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực cũng như tạo môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, tiếp cận tốt hơn tới nguồn vốn và các thành tựu công nghệ sáng tạo mới.
Ngoài ra, ABAC cũng có nhiều sáng kiến hỗ trợ hoạt động của doanh nhân mà điển hình là chương trình Thẻ đi lại doanh nhân APEC (APEC Business Travle Card - ABTC) được thực hiện từ năm 1997 nhằm tạo thuận lợi cho các doanh nhân đi lại giữa các nền kinh tế thành viên APEC. Những doanh nhân sở hữu thẻ sẽ có nhiều quyền lợi như miễn thị thực 19 quốc gia nền kinh tế trong khối APEC, ưu tiên các thủ tục hành chính nơi công cộng như sân bay, hải quan. Ngoài ra, thẻ ABTC cũng là chứng từ quan trọng để xin visa đến các nước phát triển khác. Tính đến 2016, hơn 1600.000 doanh nhân thuộc 19 nền kinh tế thành viên APEC đã được cấp thẻ ABTC.
Các hoạt động liên quan đến doanh nghiệp trong tuần lễ APEC 2017
Năm APEC 2017, Việt Nam sẽ chủ trì 4 kỳ họp ABAC, trong đó 3 kỳ họp đầu được tổ chức tại Thái Lan, Hàn Quốc, Canada và kỳ họp thứ tư sẽ do VCCI tổ chức từ 4-6/11/2017 tại Đà Nẵng, Việt Nam. Kiến nghị của doanh nghiệp sẽ được tập hợp tại các kỳ họp ABAC và đưa ra đề xuất với các nhà Lãnh đạo tại phiên Đối thoại giữa ABAC và Lãnh đạo APEC trong tuần lễ cấp cao APEC 2017, góp phần thúc đẩy, thuận lợi hóa quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam với các nền kinh tế APEC.
Bên cạnh đó, VCCI cũng sẽ chủ trì và tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Lãnh đạo doanh nghiệp APEC (APEC CEO Summit 2017) với chủ đề “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai”, tại Đà Nẵng từ ngày 8-10/11/2017 bao gồm các nội dung: thảo luận, thuyết trình và đối thoại về một loạt các vấn đề sẽ góp phần vào thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế năng động và bền vững.
Các sự kiện bên lề khác liên quan đến doanh nghiệp do VCCI tổ chức là Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp Việt Nam, diễn ra vào ngày 7/11/2017 tại Đà Nẵng, với mục tiêu tạo điều kiện để các nhà đầu tư quốc tế tìm hiểu về chính sách kinh tế và tiềm năng hợp tác đầu tư tại Việt Nam, và đồng thời cũng như là nơi để giới kinh doanh trong nước tiếp cận với những đối tác quốc tế uy tín.
Song song với Hội nghị này sẽ là Triển lãm "Việt Nam – Đối tác Kinh doanh Tin cậy và Giàu Tiềm năng" nhằm quảng bá, giới thiệu tới các nhà đầu tư một số sản phẩm tiêu biểu từ các doanh nghiệp và nghệ nhân Việt Nam cũng như tiềm năng về các chính sách/dự án kêu gọi đầu tư của các địa phương, khu công nghiệp.
Ts. Vũ Tiến Lộc,
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam